MALE I SREDNJE ZEMLJE U EVROPSKOJ UNIJI - IZMEĐU POJAVA FRAGMENTACIJE EU I NOVIH VIDOVA SUBREGIONALNE SARADNJE

Apstrakt

U novoj Evropi veličina više nije ekvivalent za moć. U Evropi su, pored kontinentalnih regionalnih organizacija, odavno vrlo primetni i oblici multilateralne subregionalne saradnje većinom između manjih država članica na određenom manjem geografskom području. Ove organizacije su postale sve brojnije sa pojavom tzv. neoregionalizma u periodu nakon raspada bipolarnog sistema u Evropi 1990-1991. Sa razvojem i najavljenom transformacijom Evropske unije, paralelno sa krizama i bregzitom, primetna je i sve veća saradnja njenih država članica u okviru manjih grupacija, poput Višegradske grupe, Saveta ministara za baltičku saradnju, Beneluksa i drugo. Evropski subregioni su uglavnom prirodne geopolitičke-geoekonomske oblasti tako da se razvoj subregionalne saradnje prirodno odvija uz paralelan proces evropske integracije. Dalji napredak subregionalne saradnje verovatno će biti povezan sa evolucijom izgradnje "EU u više brzina". Ukoliko bi došlo do slabljenja ili neuspeha evropske integracije, posledica bi bila fragmentacija evropskog (političkog i ekonomskog) prostora i uspostavljanje neke vrste mini-savezništva i multilateralnih koalicija koje bi se formirale po linijama postojeće subregionalne saradnje. Ovakav vid aktivnosti ne prestaje sa pristupom Uniji, što je poruka koja je značajna i za zemlje Zapadnog Balkana. Srbija je tradicionalno vrlo aktivna u brojnim oblicima regionalne saradnje na Balkanu. Razni oblici subregionalne saradnje sa susedima u celini olakšavaju realizaciju glavnog strateškog cilja Srbije – članstva u Evropskoj uniji.